Ewa Kagan

Podkarpackie Centrum Edukacji Nauczycieli (PCEN)
Pracownia Pedagogiki Wczesnoszkolnej

Opinia metodyczno-dydaktyczna

książki: Zaczarowane Piaino

Podręcznik „Zaczarowane Pianino” został opracowany na podstawie aktualnie obowiązującego programu edukacji muzycznej z przeznaczeniem dla uczniów klasy drugiej szkoły podstawowej.

Za głowne kryterium doboru treści autorka przyjęła wskazania programu edukacji muzycznej, słusznie przewidując, że realizacja zawartych w opracowaniu zadań dydaktyczno-wychowawczych zaowocuje pozytywnymi skutkami w zakresie:

• rozwijania zdolności i nabywania umiejętności muzycznych;
• wyzwalania ekspresji muzycznej, pobudzającej zainteresowania, wyobraźnię i postawy twórcze;
• poznania podstawowych pojęć i symboli muzycznych;
• przygotowania do aktywnego uczestnictwa w kulturze.

Trafny dobór treści nauczania poparty został niezwykle atrakcyjnym sposobem ich opracowania. W świat muzyki wprowadza dzieci bajka o zaczarowanym pianinie. Autorka wychodząc naprzeciw zainteresowaniom małych uczniów, mając świadomość, że świat dziecka to bajki, marzenia, zabawy, przygody i kolorowe książki, skonstruowała podręcznik w formie bajki muzycznej. Uczniowie „wędrują” po czarodziejskiej stolicy muzycznego Państwa Symfonii, „spacerują” po ulicach Fortepianowej i Klawiszowej, po pałacu Oktawa i wielu innych muzycznych miejscach. „Odwiedzają” mieszkające przy ul. Wiolinowej rodzeństwo Melodię i Rytm, i tak jak oni mogą poczuć się przez chwilę piękną damą Gamą lub rycerzem Pasażem.

Naśladując poznane rodzeństwo, uczniowie chcą ułożyć, zapisać nutami, zaśpiewać i zagrać własną piosenkę. Aby zdobyć te umiejętności, muszą spełniać wszystkie bajeczne warunki, tzn. przeczytać całą książczkę, odpowiedzieć na wszystkie pytania, rozwiązać zagadki, rebusy i krzyżówki, pokolorować obrazki, wykonać wiele interesujących ćwiczeń.

Proponowany przez autorkę sposób realizacji poszczególnych zadań pozwala na efektywną organizację procesu lekcyjnego muzyki. W podręczniku zawarte są ćwiczenia mowy, śpiew, ćwiczenia muzyczno-ruchowe, gra na instrumentach, tworzenie muzyki oraz jej percepcja.

Książka „Zaczarowane pianino” spełnia podstawowe funkcje podręcznika do nauczania w klasach młodszych – tj.:

• motywacyjną – prezentuję treści w atrakcyjny i zrozumiały dla ucznia wieku wczesnoszkolnego sposób, pobudza do aktywności poznawczej i twórczej, nastawia pozytywnie do nauki;
• informacyjną – umożliwia zdobycie niezbędnej wiedzy i umiejętności, uwzględniając program edukacji oraz możliwości poznawcze uczniów;
• ćwiczeniową – zawarte w podręczniku liczne ćwiczenia umożliwjają wykonanie samodzielnej pracy przez uczniów o różnym poziomie intelektualnym i umiejętnościowym, dają możliwość samodzielnego operowaia zdobytą wiedzą;
• transformacyjną – zdobyte wiadomości i umiejętności uczeń może wykorzystać w dalszym kształceniu;
• samokształceniową – oferuje formy aktywności stymulujące samodzielne zdobywanie dodatkowych wiadomości i umiejętności, zawiera wiele ćwiczeń do samodzielnego wykonania na zajęciach szkolnych lub w domu.

Konstrukcja podręcznika, stawiająca przed dzieckiem zadania na miarę jego możliwości i zainteresowań, umożliwia indywidualizację nauczania, a proponowany przez autorkę sposób realizacji poszczególnych grup zagadnień sugeruje stosowanie aktywnych metod i zróżnicowanych form prac w procesie lekcyjnym.

Czynnikiem niewątpliwie zachęcającym do prac z tym podręcznikiem jest jego szata graficzna. Zróżnicowana wielkością i grubością czcionka, barwne, pięknie wykonane ilustracje nasycone humorem z powodzeniem pełni funkcję informacyjną i motywacyjną.

Opracowanie to zapewne zaspokoi oczekiwania uczniów nastawionych przyjaźnie na przeżywanie, oraz stworzy warunki do uzyskania podstawowych kompetencji w zakresie edukacji muzycznej na szczeblu elementarnym. Ponadto realizacja edukacji muzycznej, prowadzonej w oparciu o ten podręcznik, pozwoli uwzględnić następujące zasady nauczania: motywacji, aktywności, praktyczności, poglądowości, systematyczności, trwałości, zespołowości oraz indywidualizacji.

Recenzowana pozycja zasługuje na miano nowoczesnego podręcznika do nauki muzyki. Zajęcia prowadzone w oparciu o ten podręcznik będą dla dzieci dużym przeżyciem emocjonalnym i intelektualnym, przyniosą radość z poznawania, oraz zachęcą do podejmowania prób tworzenia z pozoru trudnych elementów świata muzyki. Umiejętne przemyślane pod względem metodycznym i należycie uporządkowane zagadnienia i treści szczegółowe podręcznika będą angażłować i aktywizować każdego ucznia, a nauczycielom sprawią wiele satysfakcji z osiąganych efektów.

Uwzględniając powyższe zalety opracowania, wnioskuję o dopuszczenie przez Ministra Edukacji Narodowej do użytku szkolnego podręcznika Lidii Bajkowskiej „Zaczarowane pianino” dla Klasy 2 oraz umieszczenie go w wykazie podręczników szkolnych do nauki muzyki w klasie drugiej szkoły podstawowej.

Ewa Kagan

Ośrodek Doskonalenia Pedagogicznego w Tarnobrzegu, Pracownia Pedagogiki Wczesnoszkolnej

Instytucja nosi obecnie nazwę: Podkarpackie Centrum Edukacji Nauczycieli w Rzeszowie, Oddział w Tarnobrzegu